Razgledanje u pratnji strucnog vodica ©
Branko Rabotic
1998-2006
English
version
Home
| Razgledanje | Istorija | Bilo
je to... | Foto tura | Plan
Literatura | Recnik fortifikacija | Odjeci
akcije | Utisci ucesnika
Foto tura sa kratkim opisom spomenika
Artiljerijska tvrdjava &
Srednjovekovni Gornji grad
Veliki
ravelin - Stambol kapija I (1740-1760)
Objekat
artiljerijske tvrdjave trougaonog oblika bio je u funkciji spoljne
linije odbrane. Njegove dve strane su oblozene ciglom, a unutrasnjost mu
je ispunjena zemljom. Na uglovima ravelina sacuvane su kapije; jedna od
njih je poznata kao Stambol kapija I ili 'spoljasnja'. |
Glavni
bastioni front - Stambol kapija II (1740-1760)
Na putu prema Gornjem gradu nalazi
se ova dominantna struktura sa dva isturena bastiona, na kojima su otvori
za topovske cevi. Na jednom bastionu danas se nalazi zgrada Vojnog muzeja.
Kapija je poznata kao Stambol kapija II ili 'unutrasnja' i ima
dvokrilna vrata napravljena od drveta sa spoljasnjom oplatom od gvozdja. |
Jugoistocni
bedem Gornjeg grada
Ovde se u XV veku nalazila juzna
ivica srednjovekovnog utvrdjenja poznatog kao 'Gornji grad'. Iako
originalni bedem potice iz tog vremena, njegov danasnji izgled je rezultat
kasnije rekonstrukcije. Taj posao izveo je krajem XVII veka mletacki
graditelj Andrea Kornaro, koji je ceo bedem prilagodio uslovima odbrane od
artiljerijskog oruzja. |
Sahat
kapija sa kulom
Danasnji ulaz u podrucje Gornjeg grada
nastao je krajem XVII veka i delo je Kornarovih ruku. Kapija, kojoj
nedostaju vrata, poznata je kao Sahat kapija - mada to ime (turski sahat=sat,
casovnik) potice iz kasnijeg doba. Ocigledno da je taj naziv nastao kada
je nad kapijom naknadno dogradjena barokna kula sa casovnikom (Sahat kula). |
Tvrdjavski
top
Izlozeni tvrdjavski top tezak
nekoliko tona, dobar je primer odbrambene artiljerije s kraja XVIII veka i
donet je ovamo sa jedne druge lokacije. Top sa postoljem pazljivo je
rekonstruisan i danas sluzi kao poseban ukras juznog dela Gornjeg grada.
|
Tursko
turbe - mauzolej
Jedan od retkih sacuvanih spomenika islamske
arhitekture u Beograde je ovo turbe, koje potice iz druge polovine XVIII
veka. Poznato je kao 'Turbe Damad Ali-pase', premda je pravi grob ovog turskog junaka, koji se borio protiv Mlecana na Peloponezu i
protiv Austrijanaca u Podunavlju, unisten znatno pre nastanka ove
gradjevine. Damad Ali-pasa smrtno je ranjen u poznatoj bici kod
Petrovaradina 1716. godine. |
Maketa
srednjovekovnog zamka
Na platou kod spomenika 'Pobednik' izlozena
je ova bronzana maketa koja prikazuje izgled zamka koji je, kao unutrasnje
utvrdjenje u okviru Gornjeg grada, sagradio Despot Stefan Lazarevic u
prvoj polovini XV veka. U tom prostoru posebno mesto imala je visoka
donzon-kula po imenu Nebojsa. Autor makete je Kolja Milunovic.
|
Iskopine
srednjovekovnog zamka
Konzervirani arheoloski ostaci srednjovekovnog zamka
nalaze se neposredno uz severozapadni bedem Gornjeg grada, kod 'Defterdarove kapije'
i predstavljaju rezultat sistematskih arheoloskih iskopavanja koja su u
ovom delu tvrdjave obavljana do 1980. godine. Iskopine ulaznog dela zamka
poticu iz XV veka, ali ima i onih koje su posledica naknadnih
rekonstrukcija ovog dela zamka. Ceo 'unutrasnji grad' gotovo je potpuno
unisten u austrijsko-turskim borbama krajem XVII veka. |
Cesma
Mehmed-pase Sokolovica
Preko puta ostataka zamka nalazi se cesma
podignuta u XVI veku, dar Beogradu od strane velikog vezira Mehmed-pase
Sokolovica. On je za sobom ostavio mnoge zaduzbine u ovim krajevima, ali
su danas gotovo sve izgubljene. Njegova daleko najpoznatija zaduzbina je
cuveni kameni most - cuprija na Drini. Spoljasnji izgled cesme na tvrdjavi
pretrpeo je u proslosti dosta izmena, a sama cesma nije vise u funkciji. |
Srednjovekovno
utvrdjenje
Najbolje ocuvan segment
srednjovekovnog Gornjeg grada iz prve polovine XV veka moze se videti u
severo-istocnom delu ovog prostora. Tu se nalazi Despotova kapija,
koja i danas sluzi kao prolaz, a uz nju je Dizdareva kula - delom i, po misljenju strucnjaka ne bas spretno, rekonstruisana pred
II sv. rat. Iznad prolaza na unutrasnjoj fasadi kapije nekada se nalazila
freska Bogorodice, kojoj je u srednjem veku grad bio posvecen. |
Ostaci
rimskog kastruma
U srednjovekovnom bedemu uocavaju se tragovi
rimskog kastruma - delovi zida vojnog utvrdjenja gradjenog u kamenu,
kao i tragovi jedne odbrambene kule iz istog doba. Rimljani su se pojavili
na teritoriji danasnjeg Beograda u I v. nase ere, ali njihovo prvo
utvrdjenje nad uscem Save u Dunav nije bilo gradjeno od kamena. Otuda ovi rimski
ostaci pripadaju drugoj fazi utvrdjivanja na istom mestu, sto se po svemu
sudeci dogodilo pred kraj II v. nase ere.
|
Zindan
kapija
Ovaj tipican srednjovekovni fortifikacioni
objekat nastao je sredinom XV veka, kada su tadasnji ugarski vladari grada
odlucili da ojacaju odbranu postojeceg istocnog ulaza. Naziv pod kojim je
danas poznat - Zindan kapija - po svemu sudeci ukazuje da su Turci
kasnije koristili ove dve polukruzne kule kao tamnice za hriscane (turski zindan=tamnica). Takvu
namenu kule su dobile u poznoj fazi visevekovne turske okupacije (posle
1740. godine). |
Donji grad (Donja tvrdjava)
Crkva
Ruzica
U tzv. istocnom podgradju, izmedju
Gornjeg i Donjeg grada, nalazi se ova mala i veoma omiljena beogradska
crkva. Njeno poreklo vodi u XV vek i doba despota Stefana Lazarevica, o
cemu govore i brojne legende. Sadasnja zgrada zidana je posle I sv. rata.
Crkva ima veoma vredan ikonostas, koji je oslikao Rafailo Momcilovic, kao i
zidne slike (uljane boje) koje su delo ruskog umetnika. Izmedju dva svetska rata sluzila je
kao vojnicka crkva, o cemu
svedoce i neuobicajeni ukrasi ispred gradjevine i u njenoj unutrasnjosti. |
Kapela
sv. Petke
Narod iskazuje veliko postovanje za
sv. Petku (prepodobna mati Paraskeva), koja je zivela pocetkom XI veka.
Sadasnja kapela sagradjena je 1937. godine na mestu starije crkve. Voda iz
izvora koji se nalazi u samoj crkvi poseduje neka mineralna svojstva, pa
je i stoga posebno omiljena medju Beogradjanima. Mosti svete Petke prenete
su iz Carigrada u Srbiju u vreme kneginje Milice (XIV vek), a cuvane su u
Krusevcu i Beogradu sve do turskog osvajanja prestonice 1521. godine. |
Srednjovekovne
kapije
U sklopu izgradnje beogradskih utvrdjenja u
prvoj polovini XV veka, u Donjem gradu otvorena je kapija - danas poznata
kao Istocna kapija I ('unutrasnja'). Bio je to glavni ulaz u
beogradsko naselje u doba despota Stefana Lazarevica. Nesto kasnije,
sredinom istog veka, tadasnji ugarski gospodari grada dodatno su utvrdili
ovaj ulaz podizanjem tzv. Istocne kapije II (na slici) zajedno sa
dve odbrambene kule. Rusevno stanje ove kapije je rezultat bombardovanja u
II sv. ratu. |
Kula
Nebojsa
U neposrednoj blizini obale Dunava i danas
se istice jedna od najmarkantnijih gradjevina srednjovekovnog Beograda. To
je kula Nebojsa, koju su Ugari podigli u drugoj polovni
XV veka. Kula sa otvorima za topove bila je u funkciji odbrane utvrdjenog naselja i jednog od
dva tadasnja beogradska pristanista. Tokom turske vladavine kula je koriscena
kao tamnica i u njoj su bili zatoceni, muceni i likvidirani mnogi hriscani,
kao sto je to bio slucaj sa grckim revolucionarom Rigom od Fere i njegovim
saborcima. |
Kapija
Karla VI
Monumentalna donjogradska kapija je jedan
od retkih sacuvanih objekata iz doba austrijske vladavine u prvoj polovini
XVIII veka. Podignuta je kao trijumfalna kapija (slavoluk) 1736.
godine u cast vojnih pobeda austrijskog cara Karla VI. Pronadjena je i
kamena ploca sa natpisom na latinskom koji nam daje podatke o godini
izgradnje i nameni. Ovaj sjajan primer barokne arhitekture, "velicanstveno
delo" po misljenju samih graditelja, cesto se pogresno naziva "Kapija
Eugena Savojskog". |
Opis spomenika: B. Rabotic
Ocenite
ovaj sajt!
Od Vase ocene zavisi pozicija ove prezentacije (i Beogradske tvrdjave!)
u okviru najvece selekcije
web sajtova posvecenih zamkovima i tvrdjavama u svetu. Raspon ocena: 1
(min) - 10 (max). Razgledanje
beogradske varosi
Posetite i ovu nasu
prezentaciju (otvara se u novom prozoru).
Home
| Razgledanje | Istorija | Bilo
je to... | Foto tura | Plan
Literatura | Recnik fortifikacija | Odjeci
akcije | Utisci ucesnika
|