PRVI INTERNET SAJT POSVECEN BEOGRADSKOJ TVRDJAVI



Razgledanje u pratnji strucnog vodica
   
© Branko Rabotic 1998-2006


English version

Home | Razgledanje | Istorija | Bilo je to... | Foto tura | Plan
Literatura | Recnik fortifikacija  | Odjeci akcije  | Utisci ucesnika 


Foto tura sa kratkim opisom spomenika


Artiljerijska tvrdjava & Srednjovekovni Gornji grad 

Veliki ravelin i Stambol kapija I (1740-1760)Veliki ravelin - Stambol kapija I (1740-1760)
Objekat artiljerijske tvrdjave trougaonog oblika bio je u funkciji spoljne linije odbrane. Njegove dve strane su oblozene ciglom, a unutrasnjost mu je ispunjena zemljom. Na uglovima ravelina sacuvane su kapije; jedna od njih je poznata kao Stambol kapija I ili 'spoljasnja'. 


Bastioni front sa Stambol kapijom II (XVIII vek)Glavni bastioni front - Stambol kapija II (1740-1760)
Na putu prema Gornjem gradu nalazi se ova dominantna struktura sa dva isturena bastiona, na kojima su otvori za topovske cevi. Na jednom bastionu danas se nalazi zgrada Vojnog muzeja. Kapija je poznata kao Stambol kapija II ili 'unutrasnja' i ima dvokrilna vrata napravljena od drveta sa spoljasnjom oplatom od gvozdja. 


Jugoistocni bedem Gornjeg grada (15th - 17th centuries)Jugoistocni bedem Gornjeg grada 
Ovde se u XV veku nalazila juzna ivica srednjovekovnog utvrdjenja poznatog kao 'Gornji grad'. Iako originalni bedem potice iz tog vremena, njegov danasnji izgled je rezultat kasnije rekonstrukcije. Taj posao izveo je krajem XVII veka mletacki graditelj Andrea Kornaro, koji je ceo bedem prilagodio uslovima odbrane od artiljerijskog oruzja. 


Sahat kapija sa kulom (XVII-XVIII vek)Sahat kapija sa kulom 
Danasnji ulaz u podrucje Gornjeg grada nastao je krajem XVII veka i delo je Kornarovih ruku. Kapija, kojoj nedostaju vrata, poznata je kao Sahat kapija - mada to ime (turski sahat=sat, casovnik) potice iz kasnijeg doba. Ocigledno da je taj naziv nastao kada je nad kapijom naknadno dogradjena barokna kula sa casovnikom (Sahat kula).


Tvrdjavski top u Gornjem graduTvrdjavski top 
Izlozeni tvrdjavski top tezak nekoliko tona, dobar je primer odbrambene artiljerije s kraja XVIII veka i donet je ovamo sa jedne druge lokacije. Top sa postoljem pazljivo je rekonstruisan i danas sluzi kao poseban ukras juznog dela Gornjeg grada. 


Tursko turbe u Gornjem gradu (XVIII vek)Tursko turbe - mauzolej 
Jedan od retkih sacuvanih spomenika islamske arhitekture u Beograde je ovo turbe, koje potice iz druge polovine XVIII veka. Poznato je kao 'Turbe Damad Ali-pase', premda je pravi grob ovog turskog junaka, koji se borio protiv Mlecana na Peloponezu i protiv Austrijanaca u Podunavlju, unisten znatno pre nastanka ove gradjevine. Damad Ali-pasa smrtno je ranjen u poznatoj bici kod Petrovaradina 1716. godine. 


Maketa 'Unutrasnjeg grada'Maketa srednjovekovnog zamka
Na platou kod spomenika 'Pobednik' izlozena je ova bronzana maketa koja prikazuje izgled zamka koji je, kao unutrasnje utvrdjenje u okviru Gornjeg grada, sagradio Despot Stefan Lazarevic u prvoj polovini XV veka. U tom prostoru posebno mesto imala je visoka donzon-kula po imenu Nebojsa. Autor makete je Kolja Milunovic.   


Konzervirani ostaci 'Unutrasnjeg grada' (15-17th centuries)Iskopine srednjovekovnog zamka 
Konzervirani arheoloski ostaci srednjovekovnog zamka nalaze se neposredno uz severozapadni bedem Gornjeg grada, kod 'Defterdarove kapije' i predstavljaju rezultat sistematskih arheoloskih iskopavanja koja su u ovom delu tvrdjave obavljana do 1980. godine. Iskopine ulaznog dela zamka poticu iz XV veka, ali ima i onih koje su posledica naknadnih rekonstrukcija ovog dela zamka. Ceo 'unutrasnji grad' gotovo je potpuno unisten u austrijsko-turskim borbama krajem XVII veka.


Cesma Mehmed-pase Sokolovica (16th century)Cesma Mehmed-pase Sokolovica
Preko puta ostataka zamka nalazi se cesma podignuta u XVI veku, dar Beogradu od strane velikog vezira Mehmed-pase Sokolovica. On je za sobom ostavio mnoge zaduzbine u ovim krajevima, ali su danas gotovo sve izgubljene. Njegova daleko najpoznatija zaduzbina je cuveni kameni most - cuprija na Drini. Spoljasnji izgled cesme na tvrdjavi pretrpeo je u proslosti dosta izmena, a sama cesma nije vise u funkciji.


Severoistocni segment srednjovekovnog utvrdjenja (XV vek)Srednjovekovno utvrdjenje
Najbolje ocuvan segment srednjovekovnog Gornjeg grada iz prve polovine XV veka moze se videti u severo-istocnom delu ovog prostora. Tu se nalazi Despotova kapija, koja i danas sluzi kao prolaz, a uz nju je Dizdareva kula - delom i, po misljenju strucnjaka ne bas spretno, rekonstruisana pred II sv. rat. Iznad prolaza na unutrasnjoj fasadi kapije nekada se nalazila freska Bogorodice, kojoj je u srednjem veku grad bio posvecen.


Tragovi rimskog utvrdjenja u bedemu Gornjeg gradaOstaci rimskog kastruma 
U srednjovekovnom bedemu uocavaju se tragovi rimskog kastruma - delovi zida vojnog utvrdjenja gradjenog u kamenu, kao i tragovi jedne odbrambene kule iz istog doba. Rimljani su se pojavili na teritoriji danasnjeg Beograda u I v. nase ere, ali njihovo prvo utvrdjenje nad uscem Save u Dunav nije bilo gradjeno od kamena. Otuda ovi rimski ostaci pripadaju drugoj fazi utvrdjivanja na istom mestu, sto se po svemu sudeci dogodilo pred kraj II v. nase ere. 


'Zindan kapija' (XV vek)Zindan kapija
Ovaj tipican srednjovekovni fortifikacioni objekat nastao je sredinom XV veka, kada su tadasnji ugarski vladari grada odlucili da ojacaju odbranu postojeceg istocnog ulaza. Naziv pod kojim je danas poznat - Zindan kapija - po svemu sudeci ukazuje da su Turci kasnije koristili ove dve polukruzne kule kao tamnice za hriscane (turski zindan=tamnica). Takvu namenu kule su dobile u poznoj fazi visevekovne turske okupacije (posle 1740. godine).


Donji grad (Donja tvrdjava)

Crkva Ruzica u Istocnom podgradjuCrkva Ruzica
U tzv. istocnom podgradju, izmedju Gornjeg i Donjeg grada, nalazi se ova mala i veoma omiljena beogradska crkva. Njeno poreklo vodi u XV vek i doba despota Stefana Lazarevica, o cemu govore i brojne legende. Sadasnja zgrada zidana je posle I sv. rata. Crkva ima veoma vredan ikonostas, koji je oslikao Rafailo Momcilovic, kao i zidne slike (uljane boje) koje su delo ruskog umetnika. Izmedju dva svetska rata sluzila je kao vojnicka crkva
, o cemu svedoce i neuobicajeni ukrasi ispred gradjevine i u njenoj unutrasnjosti.


Kapela sv. PetkeKapela sv. Petke 
Narod iskazuje veliko postovanje za sv. Petku (prepodobna mati Paraskeva), koja je zivela pocetkom XI veka. Sadasnja kapela sagradjena je 1937. godine na mestu starije crkve. Voda iz izvora koji se nalazi u samoj crkvi poseduje neka mineralna svojstva, pa je i stoga posebno omiljena medju Beogradjanima. Mosti svete Petke prenete su iz Carigrada u Srbiju u vreme kneginje Milice (XIV vek), a cuvane su u Krusevcu i Beogradu sve do turskog osvajanja prestonice 1521. godine. 


Ostaci Istocne kapije II u Donjem gradu (15th century)Srednjovekovne kapije
U sklopu izgradnje beogradskih utvrdjenja u prvoj polovini XV veka, u Donjem gradu otvorena je kapija - danas poznata kao Istocna kapija I ('unutrasnja'). Bio je to glavni ulaz u beogradsko naselje u doba despota Stefana Lazarevica. Nesto kasnije, sredinom istog veka, tadasnji ugarski gospodari grada dodatno su utvrdili ovaj ulaz podizanjem tzv. Istocne kapije II (na slici) zajedno sa dve odbrambene kule. Rusevno stanje ove kapije je rezultat bombardovanja u II sv. ratu.


Topovska kula Nebojsa (XV vek)Kula Nebojsa
U neposrednoj blizini obale Dunava i danas se istice jedna od najmarkantnijih gradjevina srednjovekovnog Beograda. To je kula Nebojsa, koju su Ugari podigli u drugoj polovni XV veka. Kula sa otvorima za topove bila je u funkciji odbrane utvrdjenog naselja i jednog od dva tadasnja beogradska pristanista. Tokom turske vladavine kula je koriscena kao tamnica i u njoj su bili zatoceni, muceni i likvidirani mnogi hriscani, kao sto je to bio slucaj sa grckim revolucionarom Rigom od Fere i njegovim saborcima.


Barokna kapija Karla VI (XVIII vek)Kapija Karla VI
Monumentalna donjogradska kapija je jedan od retkih sacuvanih objekata iz doba austrijske vladavine u prvoj polovini XVIII veka. Podignuta je kao trijumfalna kapija (slavoluk) 1736. godine u cast vojnih pobeda austrijskog cara Karla VI. Pronadjena je i kamena ploca sa natpisom na latinskom koji nam daje podatke o godini izgradnje i nameni. Ovaj sjajan primer barokne arhitekture, "velicanstveno delo" po misljenju samih graditelja, cesto se pogresno naziva "Kapija Eugena Savojskog". 


Opis spomenika: B. Rabotic

Ocenite ovaj sajt!
Od Vase ocene zavisi pozicija ove prezentacije (i Beogradske tvrdjave!) u okviru najvece selekcije 
web sajtova posvecenih zamkovima i tvrdjavama u svetu. Raspon ocena: 1 (min) - 10 (max).

Razgledanje beogradske varosi
 Posetite i ovu nasu prezentaciju (otvara se u novom prozoru).

 

Home | Razgledanje | Istorija | Bilo je to... | Foto tura | Plan
Literatura | Recnik fortifikacija  | Odjeci akcije  | Utisci ucesnika